Genetics

หากจะพูดถึงพันธุกรรมใน Ball Python แล้ว คงหนีไม่พ้นคำถามที่สุดแสนจะเรียบง่ายที่ว่า “ถ้าเอาพ่องู morph...... ผสมกับแม่งู morph......แล้วลูกงูจะได้ morph อะไรบ้าง??” ส่วนคำตอบนั้นกลับซับซ้อนกว่าคำถามมากนักหากขาดความเข้าใจในพื้นฐานของหลักพันธุกรรม เพราะฉะนั้นเรามาทำความรู้จักกับคำศัพท์พื้นฐานในเรื่องพันธุกรรมกันสักหน่อย เพื่อง่ายต่อการทำความเข้าใจดีกว่าครับ



1. Morph

คือลวดลายหรือสีสันที่ผิดแปลกไปจากงูตามธรรมชาติ รวมไปถึง Designer Morph ซึ่งเป็นการรวมกันของงูมากกว่า 1 Morph ซึ่งจะทำให้งูมีลวดลายและสีสันที่พิเศษขึ้นไปอีก


2. Homozygous

คือการจับคู่กันของยีนส์ที่ควบคุม Morph ต่างๆ อย่างที่เรารู้กันว่ายีนส์จะต้องจับกันเป็นคู่โดยต้องมาจากพ่อ 1 ตัวและแม่ 1 ตัว ไม่สามารถอยู่เพียงตัวเดียวได้ เพราะฉะนั้นหากยีนส์ตัวเดียวกันหรือยีนส์ในคู่เดียวกันมาจับคู่กันก็จะเกิดเป็น Homozygous


3. Heterozygous

คือการที่ได้รับยีนส์ควบคุม Morph ต่างๆ เพียงตัวเดียวไม่ว่าจากพ่อหรือแม่ก็ได้ ส่วนยีนส์ที่มาจับคู่ด้วยนั้นเป็นยีนส์ปกติที่ไม่มีความพิเศษหรือที่เราเรียกว่ายีนส์ Normal หากการจับคู่ของยีนส์ได้รับยีนส์ควบคุม Morph เพียงตัวเดียว ในลักษณะนี้ก็จะเป็นเพียง Heterozygous หรือที่เราเรียกกันสั้นๆว่า Het นั่นเองครับ

Genetics of Ball Python

สำหรับการศึกษาเรื่องพันธุกรรม ก่อนอื่นเราจะต้องรู้และสามารถแบ่ง Genetics ใน Ball Python ให้ได้ซะก่อนว่า morph ไหนจัดอยู่ในพันธุกรรมแบบใด ในหน้า Genetics นี้ เราจะอธิบายวิธีการหาคำตอบด้วยภาพ เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าใจมากที่สุด (คลิ๊กที่ภาพ)


การคำนวณหาความน่าจะเป็นใน Morph
Genetic Wizard

เมื่อเราเข้าใจหลักพันธุกรรมขั้นพื้นฐานดีแล้ว ต่อไปก็จะเข้าสู่การคำนวณหาความน่าจะเป็นใน Morph ของลูกงูที่จะเกิดมาจากการเอาพ่อแม่ที่เป็น morph ผสมกัน

เริ่มจากแบบง่ายที่สุดก่อน Bumble Bee x Normal ก่อนอื่นเราต้องแยกยีนส์ของพ่อและแม่งูที่เราเข้าคู่กันเอาไว้ออกมาก่อน อย่างในกรณีนี้

พ่อ : Bumble Bee (งูที่เกิดจากยีนส์ pastel+spider) สามารถแยกยีนส์ออกมาได้เป็น Pastel และ Spider
แม่ : Normal เนื่องจากไม่มียีนส์ควบคุม Morph จึงไม่สามารถแยกได้

เมื่อแยกได้แล้วเราก็ลองเอายีนส์แต่ละตัวของพ่อและแม่มาถ่ายทอดให้ลูกงูของเรากัน เริ่มจากที่ตัวพ่อ ยีนส์ Pastel นั้นจะมีโอกาสถ่ายทอดไปสู่ไข่ทุกฟองในอัตรา 50%ในแต่ละฟอง เช่นเดียวกับยีนส์ Spider ที่มีโอกาสถ่ายทอดไปให้ไข่แต่ละฟองในอัตรา 50% เช่นกัน จากนั้นก็มาดูฝั่งแม่งูกันบ้าง เนื่องจากแม่งูเป็น Normal ซึ่งไม่มียีนส์ควบคุม Morph จึงไม่ต้องนำมาคิดให้ยุ่งยาก

เมื่อเราลองเอายีนส์มาจับคู่กันแล้วก็จะได้ผลดังนี้

1/4 Normal
1/4 Pastel
1/4 Spider
1/4 Bumble Bee (Pastel Spider)

จะเห็นได้ว่าเรามีโอกาสได้แต่ละ Morph เท่ากันที่ 1/4 หรือ 25% ซึ่งในความเป็นจริง หากโชคดีมากก็อาจจะได้ Bumble Bee ทุกตัวหรือหากโชคร้ายก็อาจจะได้ Normal ทุกตัวได้เช่นกัน

ลองเพิ่มความยากขึ้นมาอีกนิดด้วยการใช้พ่อตัวเดิมอย่าง Bumble Bee แต่เปลี่ยนแม่เป็น Pastel ดูกันครับ

พ่อ : Bumble Bee แยกยีนส์ออกมาได้เป็น Pastel, Spider แม่ : Pastel แยกยีนส์อกมาได้เป็น Pastel

เมื่อแยกได้แล้วเราก็ลองเอายีนส์แต่ละตัวของพ่อและแม่มาถ่ายทอดให้ลูกงูของเรากัน เริ่มจากตัวพ่อยีนส์ Pastel จะมีโอกาสถ่ายทอดไปสู่ไข่ทุกฟองในอัตรา 50%ในแต่ละฟอง เช่นเดียวกับยีนส์ Spider ที่มีโอกาสถ่ายทอดไปให้ไข่แต่ละฟองในอัตรา 50% เช่นกัน

มาที่ตัวแม่กันบ้าง ยีนส์ Pastel มีโอกาสถ่ายทอดไปให้ไข่ทุกฟองในอัตรา 50% ในแต่ละฟอง และหากไข่ฟองไหนที่ได้รับยีนส์ Pastel ทั้งจากพ่อและแม่ก็จะเกิดเป็น Homozygous ของ Pastel ซึ่งก็คือ Super Pastel นั่นเอง

เมื่อเราลองจับคู่ดูแล้วก็จะได้ผลตามนี้ครับ

ในกรณีที่ไม่ได้ยีนส์ Pastel จากแม่
1/8 Normal
1/8 Pastel
1/8 Spider
1/8 Bumble Bee (Pastel Spider)

ในกรณีที่ได้ยี นส์ Pastel จากแม่
1/8 Pastel
1/8 Super Pastel
1/8 Bumble Bee (Pastel Spider)
1/8 Killer Bee (Super Pastel Spider)

เมื่อเราเอาทั้ง 2 กรณีมารวมกันก็จะได้
1/8 Normal
2/8 Pastel
1/8 Spider
2/8 Bumble Bee
1/8 Super Pastel
1/8 Killer Bee

จะเห็นได้ว่าโอกาสที่จะได้ Pastel และ Bumble Bee นั้นมีมากกว่า Morph อื่น เพราะฉะนั้นก็ไม่แปลกหากลูกงูในคอกนี้จะออกมาเป็น Bumble Bee หรือ Pastel มากกว่า Morph อื่นครับ

 
ต่อมาก็ลองแบบยากขึ้นมาอีกขั้นกันครับ เป็น Butter Pinstripe x Killer Bee
ก่อนอื่นเราต้องแยกยีนส์ของพ่อและแม่งูที่เราเข้าคู่กันเอาไว้ก่อน อย่างในกรณีนี้
พ่อ : Butter Pinstripe แยกออกมาได้เป็น Butter, Pinstripe
แม่ : Killer Bee แยกออกมาได้เป็น Super Pastel, Spider
 
เมื่อ แยกได้แล้วเราก็ลองเอายีนส์แต่ละตัวของพ่อและแม่มาถ่ายทอดให้ลูกงูของเรากัน เริ่มจากตัวพ่อยีนส์ Butter จะมีโอกาสถ่ายทอดไปสู่ไข่ทุกฟองในอัตรา 50%ในแต่ละฟอง เช่นเดียวกับยีนส์ Pinstripe ที่มีโอกาสถ่ายทอดไปให้ไข่แต่ละฟองในอัตรา 50% เช่นกัน
 
จาก นั้นก็มาดูฝั่งแม่งูกันบ้าง เริ่มที่ยีนส์ Super Pastel เนื่องจากการที่เป็น Super Form เพราะฉะนั้นยีนส์ Pastel จะถูกถ่ายทอดให้ไข่ทุกฟองแบบ 100% หมายความว่าอย่างน้อยลูกงูทุกตัวที่ออกมาจะไม่เป็น Normal อย่างแน่นอน มาถึงยีนส์ Spider ก็จะมีโอกาสถ่ายทอดให้ไข่ทุกฟองในอัตรา 50% ในแต่ละฟอง และเมื่อเรานำผลของทุกยีนส์มารวมกันก็จะได้ผลลัพธ์ตามนี้
 
1/8 Pastel
1/8 Pastel Butter
1/8 Pastel Spider (Bumble Bee)
1/8 Pastel Pinstripe (Lemon Blast)
1/8 Pastel Butter Spider (Queen Bee)
1/8 Pastel Butter Pinstripe (Emperor Pinstripe)
1/8 Pastel Spider Pinstripe (Spinner Blast)
1/8 Pastel Butter Spider Pinstripe (Butter Spinner Blast)
 
โดย โอกาสที่จะได้แต่ละมอร์ฟนั้นก็มีเท่ากันที่ 1/8 หรือ 12.5% ตามความน่าจะเป็น ส่วนในความเป็นจริงนั้นก็ขึ้นอยู่กับโชคและวาสนาล้วนๆครับ ว่าจะได้อะไรออกมาบ้าง
 
ต่อมาลองมาดูในส่วนของ Recessive กันบ้างแล้วกันครับเอาแบบขั้นพื้นฐานกันก่อนแล้วกัน Albino x Normal
เนื่อง จากพ่อเป็น Homozygous ของยีนส์ Albino เพราะฉะนั้นลูกทุกตัวก็จะต้องได้รับยีนส์ Albino จากพ่อแน่นอน ส่วนแม่เป็น Normal ไม่มียีนส์ Albino อยู่ เพราะฉะนั้นลูกงูทุกตัวในครอกนี้ก็จะเป็น Normal het for Albino แบบ 100%
 
ตัวอย่างต่อมาซับซ้อนขึ้นมาอีกนิด เอารุ่นลูกของครอกด้านบนมาผสมกันดูว่าจะได้อะไรออกมาบ้าง Het Albino x Het Albino
เนื่อง จากพ่อเป็น Heterozygous ของยีนส์ Albino เพราะฉะนั้นยีนส์ Albino จากพ่องูก็จะถ่ายทอดสู่ไข่แต่ละฟองในอัตรา50% ส่วนในฝั่งของแม่งูก็เช่นกัน เพราะฉะนั้นหากไข่ฟองไหนได้รับยีนส์ Albino ทั้งจากพ่อและแม่ก็จะเกิดเป็น Homozygous ซึ่งก็คือ Albino นั่นเอง และเมื่อเราลองจับคู่ยีนส์จากพ่อและแม่งูแล้วก็จะได้ผลตามนี้ครับ
 
1/4 Normal
2/4 Normal het Albino
1/4 Albino
 
 
ลองมาดูตัวอย่างที่ยากขึ้นอีกใน Recessive กันครับ
พ่อ : Black Pastel het Piebald
แม่ : Albino het Piebald
 
เหมือนเดิมครับ แยกยีนส์จากตัวพ่อก่อน สามารถแยกออกมาเป็น Black Pastel, Het Piebald
ส่วนแม่ก็จะสามารถแยกได้เป็น Albino, Het Piebald
 
จาก นั้นเราก็ดูว่ายีนส์ Black Pastel จากพ่อนั้นมีคุณสมบัติถ่ายถอดไปสู่ไข่แต่ละฟองในอัตราเท่าไร คำตอบก็คือ 50% ของไข่แต่ละฟองมีโอกาสได้รับยีนส์นี้
 
Het Piebald ก็เช่นกัน ไข่แต่ละฟองมีโอกาสได้รับยีนส์ Het Piebald ในโอกาส 50%
 
จาก นั้นก็มาดูที่แม่งูบ้างเริ่มที่ยีนส์ Albino กันก่อน เนื่องจาก Albino เป็นยีนส์ Recessive ที่จับคู่สมบูรณ์แล้ว เพราะฉะนั้นไข่ทุกฟองจะต้องได้รับเชื้อ Albino แบบ 100% หรือพูดได้ว่าลูกงูทุกตัวจะต้องเป็น Het Albino แน่นอนครับ
 
ลำดับ ต่อมาก็มาดูที่ยีนส์ Het Piebald กันบ้าง เช่นเดียวกับตัวพ่องูไข่แต่ละฟองมีโอกาสได้รับยีนส์นี้ในอัตราส่วน 50% เช่นกัน และหากไข่ฟองไหนที่รับยีนส์ Het Piebald จากพ่อและแม่ทั้งคู่ ก็จะเกิดเป็น Piebald ขึ้นมานั่นเอง เมื่อเราลองจับคู่ยีนส์จากพ่อและแม่งูแล้ว เราก็จะได้ผลออกมาดังนี้ครับ
 
1/8 Normal het Albino
2/8 Normal het Albino Piebald
1/8 Piebald het Albino
1/8 Black Pastel het Albino
2/8 Black Pastel het Albino Piebald
1/8 Black Pastel Piebald het Albino
 
พอ แยกออกมาแล้วก็จะเกิดปัญหาตรงที่เราจะแยก Normal het Albino กับ Normal het Albino Piebald หรือไม่ว่าจะเป็น Black Pastel het Albino กับ Black Pastel het Albino Piebald ออกจากกันได้อย่างไร เหมือนเดิมครับ คำตอบคือไม่สามารถแยกได้ด้วยตาเปล่าครับ จะต้องใช้การ test breed เท่านั้นเพราะเราไม่สามารถรู้ได้เลยว่างูตัวนั้นเป็น Het Piebald ด้วยรึเปล่า เพราะฉะนั้นเราจึงใช้คำว่า 66% possible het for Piebald กับลูกงูทุกตัวที่เกิดมาแล้วไม่ใช่ Piebald เนื่องจากเราสามารถ แยก Piebald ออกมาได้ แต่ไม่สามารถแยก Normal het Albino Piebald ออกจาก Normal het Albino ได้นั่นเองครับ
 
เป็น อย่างไรบ้างครับ อาจจะรู้สึกงงในช่วงแรกๆ แต่ถ้าลองค่อยๆทำความเข้าใจกันดูก็ไม่ยากเลยใช่ไหมครับสำหรับพื้นฐานการถ่าย ทอดพันธุกรรมของงู Ball Python หากเราเข้าใจพื้นฐานดีแล้วก็จะสามารถคำนวณหาความน่าจะเป็นหรือโอกาสที่จะได้ งู morph ต่างๆจากการเอางูเข้าผสมกัน และยังสามารถจินตนาการ สร้างสรรค์ งู morph ในฝันของตัวเองได้ว่าต้องทำอย่างไร เมื่อเรารู้แล้วที่เหลือก็แค่เตรียมวัตถุดิบให้พร้อมสำหรับการสร้างสรรค์ เจ้าตัวน้อยขึ้นมาเท่านั้นเองครับ หากเราเห็นจุดหมายแล้ว ผมเชื่อว่าการมุ่งหน้าไปหามันนั้นไม่ยากเกินความมุ่งมั่นตั้งใจอย่างแน่นอน ครับ